Nói về các thiết bị điện quan trọng trong mỗi gia đình, không thể không nhắc đến Aptomat. Bởi nếu aptomat không ổn định, nhảy liên tục trong quá trình sử dụng sẽ ảnh hưởng rất lớn đến toàn bộ hệ thống điện trong mỗi nhà. Vậy Aptomat được định nghĩa là gì? Nguyên nhân và cách khắc phục khi gặp hiện tượng aptomat nhảy? Hãy cùng Thiết bị điện Haky tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.
Table of Contents
1. Aptomat là gì?
Aptomat là tên gọi chung của các thiết bị đóng cắt tự động (cầu dao tự động). Trong tiếng Anh, thiết bị đóng cắt là Circuit Breaker (viết tắt là CB). Aptomat có chức năng bảo vệ hệ thống điện không bị quá tải, ngắn mạch. Một số dòng Aptomat có thêm tính năng bảo vệ chống dòng điện rò rỉ gọi là aptomat chống rò hay aptomat giật. Aptomat đôi khi được gọi đơn giản là Át.
Lưu ý: Aptomat là thiết bị đóng cắt và bảo vệ mạch điện, vì khi mạch điện bị đứt hoặc quá tải, dòng điện trong mạch tăng quá mức cho phép thì aptomat sẽ tự động cắt mạch điện. Điều này bảo vệ mạch khỏi ngắn mạch
2. Cấu tạo Aptomat
2.1 Tiếp điểm
Tiếp điểm được chia thành hai cặp (tiếp điểm chính và hồ quang), hoặc ba cấp tiếp xúc (chính, phụ, hồ quang).
Khi đóng mạch, tiếp điểm hồ quang đóng trước > tiếp điểm phụ > tiếp điểm chính và cơ chế hoạt động ngược lại khi mất điện.
Do đó, hồ quang chỉ cháy khi ở trên tiếp điểm hồ quang nên bảo vệ được tiếp điểm chính để dẫn truyền điện. Ngoài ra, ta nên dùng thêm các tiếp điểm phụ để tránh trường hợp hồ quang cháy lan sang làm như tiếp điểm chính.
NHẬN NGAY BẢNG GIÁ MỚI NHẤT CHIẾT KHẤU CAO NHẤT
| ✅ Thương hiệu | ⭐ CÔNG TY TNHH GIẢI PHÁP KỸ THUẬT CÔNG NGHỆ HAKY |
| ✅ Giá cả | ⭐ Rẻ Nhất Thị Trường |
| ✅ Cam kết | ⭐ Đền tiền nếu hàng kém chất lượng |
| ✅ Bảo hành | ⭐ Bảo hành từ 12-18 tháng, lỗi 1 đổi 1 |
| ☎ Hỗ trợ | ⭐ 24/7 |
2.2 Hộp dập hồ quang
Để aptomat có thể dập được hồ quang ở mọi chế độ vận hành của lưới điện thì người ta dùng cả hộp dập nửa kín và hở.
- Nửa kín: được đặt trong tủ kín của aptomat và có lỗ thoát khí, dòng điện hạn chế của loại này không vượt quá 50KA.
- Loại hở: dùng khi dòng điện đánh thủng giới hạn lớn hơn 50KA hoặc điện áp 1000V (cao áp).
Trong buồng dập hồ quang, người ta dùng thép tấm xếp thành lưới và chia hồ quang thành nhiều đoạn ngắn để dễ dập hồ quang.
2.3 Bộ phận truyền động cắt
Nói chung có hai cách truyền động cắt: thủ công và cơ khí
- Sử dụng thủ công CBs định mức lên đến 600A.
- Điều khiển điện từ (Nam châm điện) cho CB dòng lớn hơn 1000A.
Để tăng lực cắt bằng tay ta sử dụng thêm một tay đòn dài theo nguyên lý đòn bẩy, ngoài ra còn có cách điều khiển thông qua động cơ điện hoặc không khí nén.
2.4 Móc bảo vệ
Bộ phận quan trọng này có chức năng tự động ngắt Aptomat của tín hiệu truyền đi, tức là khi có ảnh hưởng quá tải, chập mạch thì bộ phận này mới hoạt động.
Móc bảo vệ quá dòng thường đặt bên dưới đường đặc tính của đối tượng được bảo vệ, người ta thường dùng hệ thống điện tử và rơ le nhiệt làm móc bảo vệ, được đặt bên trong CB.
- Móc điện từ: Cuộn dây mắc nối tiếp với mạch chính, cuộn dây được quấn có tiết diện lớn, chịu được dòng điện tải, số vòng dây ít. Khi dòng điện vượt quá mức cho phép, phần ứng bị hút và bản trên va vào khớp rơi tự do làm hở các tiếp điểm CB.
- Móc Rơle Nhiệt: Cấu tạo gồm 2 tấm kim loại mở rộng có tác dụng nhả khớp rơi tự do để mở các tiếp điểm của CB khi xảy ra hiện tượng quá nhiệt, tuy nhiên nhược điểm của móc này là không ngắt nhanh được. ngắn mạch
Vì vậy, người ta thường sử dụng kết hợp 2 móc bảo vệ trên trong cùng một CB, loại này dùng cho CB có dòng định mức đến 600A.
3. Chức năng của Aptomat
Aptomat là thiết bị bảo vệ quá tải, ngắn mạch trong một số hệ thống điện như:
- Tự động tắt máy khi phát hiện dòng điện tăng đột ngột.
- Bảo vệ dòng điện chống quá tải, ngắn mạch, sụt áp.
- Chống rò rỉ xuống đất, mất cân bằng giữa dòng điện đầu ra và đầu vào trong các mạch điện gia dụng.
Tuy nhiên, trong quá trình sử dụng cần đảm bảo an toàn và biết cách lựa chọn Aptomat tốt nhất cho gia đình mình. Người dùng cần lưu ý phải cài đặt đúng công suất, điện năng tiêu thụ trên thiết bị.
4. Nguyên lý làm việc của Aptomat
Aptomat sẽ hoạt động dựa trên 2 nguyên tắc quy trình làm việc là: dòng điện cực đại và điện áp thấp.
4.1 Đối với Aptomat dòng điện cực đại
- Ở trạng thái bình thường sau khi đóng điện cầu dao được giữ ở trạng thái đóng tiếp điểm nhờ 2 khớp có móc 3 và cùng một cụm dẫn động các tiếp điểm.
- Khi bật aptomat ở trạng thái ON thì dòng điện định mức dùng cho phần ứng 5 chậm và phần ứng 4 không được kéo vào.
Khi mạch quá tải hoặc ngắn mạch, lực hút điện từ ở nam châm điện 5 lớn hơn lực hút của lò xo 6 làm cho nam châm điện 5 hút vào phần ứng 4 làm bật nhả móc xuống 3, móc 5 được tự do thả và thả lỏng lò xo 1. Cuối cùng, các tiếp điểm của Aptomat được mở ra tác động đến mạch điện bị ngắt.
4.2 Đối với Aptomat điện áp thấp
Khi Aptomat được bật ở trạng thái ON, với điện áp định mức nam châm điện 11 và phần ứng 10 phút lại với nhau, khi sụt áp quá mức nam châm điện 11 sẻ nhả phần ứng 10, lò xo 9 kéo móc 8 bật lên, móc 7 được thả tự do, lò xo 1 được thả lỏng. Cuối cùng aptomat được mở ra, mạch điện bị ngắt
5. Thông số kỹ thuật aptomat
- In: Dòng điện định mức
- Ir: là dòng hoạt động được chỉnh trong phạm vi cho phép của Aptomat. Ví dụ aptomat chỉnh dòng 250A có thể điều chỉnh từ 125A đến 250A.
- Ue: Điện áp làm việc định mức.
- Icu: Dòng cắt ngắn mạch là khả năng chịu đựng dòng điện lớn nhất của tiếp điểm trong 1 giây.
- Icw: Khả năng chịu dòng ngắn mạch trong 1 đơn vị thời gian.
- Ics: khả năng cắt thực tế khi xảy ra sự cố của thiết bị. Khả năng này phụ thuộc vào từng nhà sản xuất do công nghệ chế tạo khác nhau. Ví dụ cùng một hãng sản xuất nhưng có 2 loại MCCB là Ics = 50% Icu và Ics = 100% Icu.
- AT: Ampe Trip (dòng điện tác động)
- AF: Ampe Frame (dòng điện khung). Ví dụ NF250A 3P 200A và NF250A 3P 250A đều có AF = 250A nhưng một cái sẽ tác động khi dòng vượt quá AT = 200A, một cái sẽ tác động khi dòng vượt quá AT = 250A.
- Thông số AT/AF cho biết độ bền của tiếp điểm đóng cắt. Ví dụ Aptomat 250AT/400AF sẽ có độ bền cao hơn Aptomat 250AT/250AF, kích thước aptomat 400AF cũng lớn hơn, giá thành cao hơn.
- Characteritic cuver: là đường cong đặc tính bảo vệ của CB (đường cong chọn lọc của CB). Đây là thông số rất quan trọng, quyết định cho việc chọn CB ở vị trí nào trong hệ thống điện.
6. Công dụng của Aptomat
Vai trò, công dụng của Aptomat là rất thiết thực. Đây là lý do tại sao nó rất phổ biến và không thể thiếu trong bất kỳ hệ thống điện nào. Dưới đây là một số lợi ích quan trọng nhất của Aptomat:
- Tự động ngắt dòng điện trong hệ thống điện khi xảy ra hiện tượng ngắn mạch, sụt áp.
- Bảo vệ các thiết bị điện không bị hư hỏng khi hệ thống điện gặp sự cố không mong muốn.
- Khi dòng điện rò rỉ xuống đất, sự mất cân bằng giữa dòng điện đầu ra và dòng điện đầu vào xảy ra. Trường hợp này sử dụng Aptomat sẽ bị ngắt điện.
- Trong trường hợp xảy ra sự cố chập điện, Aptomat cũng tự động cắt nguồn điện để bảo vệ con người.
7. Phân loại Aptomat
7.1 Theo cấu tạo
- Aptomat dạng tép MCB (Miniature Circuit Breaker): bảo vệ ngắn mạch và quá tải.
- Aptomat dạng khối MCCB (Moulded Case Circuit Breaker): tương tự chức năng.
7.2 Theo số pha/số cực
- Aptomat 1 pha: 1 cực
- Aptomat 1 pha + trung tính (1P+N): 2 cực
- Aptomat 2 pha: 2 cực
- Aptomat 3 pha: 3 cực
- Aptomat 3 pha + trung tính (3P+N): 4 cực
- Aptomat 4 pha: 4 cực
7.3 Theo chức năng
- Aptomat thường (bảo vệ ngắn mạch,quá tải): MCB, MCCB
- Aptomat chống rò: RCCB (Residual Current Circuit Breaker)
- Aptomat chống rò dạng tép: RCBO (Residual Current Circuit Breaker with Overcurrent Protection)
- Aptomat chống rò và bảo vệ quá tải dạng khối.
7.4 Theo dòng cắt ngắn mạch
- Dòng cắt thấp: Ứng dụng chủ yếu tronh dân dụng. Ví dụ, MCCB NF125-CV 3P 100A của Mitsubishi có dòng cắt là 10kA.
- Dòng cắt tiêu chuẩn: được sử dụng phổ biến trong công nghiệp. Ví dụ, đối với Mitsubishi MCCB NF125-SV 3P 100A, dòng cắt đánh thủng là 30kA.
- Dòng cắt cao: Thường được sử dụng trong các ứng dụng công nghiệp và đặc biệt. Ví dụ, đối với Mitsubishi MCCB NF125-HV 3P 100A, dòng đánh thủng là 50kA.
7.5 Theo khả năng tùy chỉnh dòng
- Aptomat có định mức không đổi: Ví dụ MCCB NF400-SW 3P 400A của Mitsubishi có dòng định mức cố định 400A không thể thay đổi được.
- Aptomat có khả năng tùy chỉnh dòng: Ví dụ MCCB NF400-SEW 3P 400A của Mitsubishi có dòng định mức được điều chỉnh dao động từ 200A – 400A.
7.6 Theo thương hiệu
- Aptomat Panasonic: Thương hiệu từ Nhật Bản
- Aptomat LS: Thương hiệu của Hàn Quốc
- Aptomat Schneider: Thương hiệu từ nước Pháp
- Aptomat Sino: Thương hiệu của Việt Nam
- Aptomat Mitsubishi: Đây cũng là Thương hiệu đến từ Nhật Bản
8. Các loại Aptomat thông dụng hiện nay
8.1 Aptomat MCB Miniature Circuit Bkeaker
- Thường được gọi là CB tép: bảo vệ quả tải và ngắn mạch
- Dòng cắt thường từ 4.5KA, 6KA, 10KA, 15KA
- Dòng định mức từ 6 => 63A
- Số cực 1P, 2P, 3P, 4P
- MCB
8.2 Aptomat MCCB Moulded Case Circuit Bkeaker
- Thường được gọi là CB khối: bảo vệ quả tải và ngắn mạch
- Dòng cắt thường từ 7.5KA, 10KA, 18KA, 25KA, 36KA, 50KA, 70KA
- Dòng định mức từ 10 => 1600A
- Số cực 1P, 2P, 3P, 4P
- MCCB
8.3 Aptomat Chống giật RCCB Residual Current Circuit Breaker
- Số cực 2P, 4P
- Dòng cắt 4.5KA, 6KA
- Dòng định mức 25A, 40A, 63A
- RCCB
8.4 Aptomat Chống giật RCBO Residual Current Circuit Breaker with Overcurrent Protection MCB+RCCB=RCBO
- Số cực 2P
- Dòng cắt 4.5KA, 6KA
- Dòng định mức từ 6 => 63A
8.5 Aptomat Chống giật ELCB Earth Leakage Circuit Breaker: MCCB+RCCB=ELCB
- Số cực 3P, 4P
- Dòng cắt 36KA, 50KA
- Dòng định mức từ 60 => 250A
9. Một vài câu hỏi phổ biến về Aptomat
9.1 Nguyên nhân gây ra tình trạng Aptomat bị nhảy
Dòng điện nguồn quá tải: Aptomat bị nhảy liên tục có thể là tình trạng do nguồn điện của bạn bị quá tải, trường hợp này xảy ra khi bạn sử dụng cùng lúc quá nhiều thiết bị điện khiến công suất của Aptomat bị quá tải.
Sự cố về dây nguồn gây chập cháy, chập mạch: Khi dây nguồn tại khu vực bạn sinh sống gặp sự cố như cháy, chập mạch cũng có thể làm cho Aptomat hoạt động không ổn định dẫn đến đập liên tục.
Rò rỉ: Rò rỉ có thể gây nguy hiểm đến tính mạng người sử dụng, trường hợp này Aptomat sẽ nhảy lên và cắt toàn bộ dòng điện. Điều này thường xảy ra khi Aptomat được lắp đặt sai hệ thống dây điện hoặc khi hệ thống dây điện âm tường bị lỗi.
Hỏng hóc trong quá trình sử dụng Aptomat: Do cần gạt trong Aptomat được bật tắt nhiều lần trong quá trình sử dụng, vượt quá số lần kích hoạt cài đặt trước nên sẽ bị mòn và hỏng tiếp điểm. Vì vậy dòng điện chạy qua Aptomat sẽ chập chờn và làm cho Aptomat liên tục bị nhảy.
Ngoài ra, nếu bạn sử dụng Aptomat không rõ nguồn gốc, kém chất lượng cũng có thể là nguyên nhân gây ra việc Aptomat không ổn định, bị nhảy liên tục trong quá trình sử dụng.
9.2 Cách khắc phục tình trạng Aptomat bị nhảy
Để giải quyết tình trạng Aptomat bị nhảy liên tục, hãy tham khảo các bước dưới đây:
- Bước 1: Chuẩn bị các thiết bị cần thiết như tuốc nơ vít, máy khoan điện, 1 Aptomat mới, 1 Aptomat chống giật và đồng hồ đo điện.
- Bước 2: Ngắt nguồn điện của thiết bị đang sử dụng và bật Aptomat lên, nếu Aptomat không nhảy nghĩa là các thiết bị điện trong nhà có vấn đề. Nếu Aptomat vẫn nhảy thì tiếp tục bước 3.
- Bước 3: Tháo công tắc và ổ điện, tách các cực âm và dương, dùng băng dính cách điện dán lại với nhau. Bật Aptomat lên, nếu thấy Aptomat đập liên tục thì nguyên nhân là do dây nguồn âm tường bị lỗi. Bạn tiếp tục bước tiếp theo.
- Bước 4: Kết nối trực tiếp Aptomat chống giật với nguồn điện đầu vào. Tiếp theo, bạn lắp lần lượt các dây nguồn vào các đầu ra của Aptomat chống giật. Nếu dây nào chập vào làm bật Aptomat thì dây đó đã bị hỏng.
- Bước 5: Thay dây nguồn cũ, cắm dây nguồn mới và lắp lại. Người dùng có thể sử dụng máy khoan để khoan bên trong và chạy một đường dây điện mới âm tường.
Aptomat là thiết bị đóng vai trò rất quan trọng trong đời sống và sở hữu nhiều ưu điểm vượt trội. Với những thông tin mà Thiết bị điện Haky cung cấp mong có thể khắc phục những tình trạng nhảy áp của Aptomat cũng như hiểu rõ chi tiết hơn về sản phẩm để đưa ra những quyết định đúng đắn khi thi công lắp đặt hệ thống điện.
Nếu như quý khách có nhu cầu mua Aptomat hay các thiết bị điện chính hãng, hãy liên hệ với Thiết bị điện Haky để được tư vấn miễn phí và báo giá ưu đãi.
Thiết bị điện Haky cam kết:
- Cung cấp các sản phẩm dịch vụ có chất lượng tốt nhất.
- Bảo hành 12-18 tháng.
- Giao hàng đúng tiến độ. Miễn phí giao hàng trong nội thành.
- Cung cấp đầy đủ về chứng nhận chất lượng sản phẩm (C/Q).
- Cung cấp thông tin về nguồn gốc xuất xứ hàng hóa rõ ràng (C/O).
- Cung Cấp giấy tờ ủy quyền trực tiếp từ nhà sản xuất, hãng sản xuất.
- Các sản phẩm không vi phạm bản quyền, thương hiệu, nhãn mác…
- Dịch vụ kỹ thuật chính xác, nhanh chóng, tận tình, chu đáo.
Để được tư vấn và hỗ trợ về sản phẩm Quý khách vui lòng liên hệ Thiết bị điện Haky:
CÔNG TY TNHH GIẢI PHÁP KỸ THUẬT CÔNG NGHỆ HAKY (HAKYTECH CO., LTD)
VPGD: Số 62/7, Đường Lê Đức Thọ, Quận Nam Từ Liêm, Hà Nội
Điện thoại: 02439995438
Hotline/Zalo: 0932398236
Email: kynt.hakytech@gmail.com
Website: https://thietbidienhaky.com/
